Hương thảo là loài thực vật ít bị sâu bệnh, chủ yếu là nhờ mùi thơm mà chúng tỏa ra. Mùi thơm đó hình thành màng bảo vệ thiên nhiên giúp cây chống lại các bệnh sâu hại nghiêm trọng. Dưới đây giới thiệu một số loài thường gặp khi trồng hương thảo tại nhà.
Bọ phấn
Triệu chứng
Lá cây bị vàng, cây cằn cỗi, kém phát triển do bọ phấn chích hút dinh dưỡng, nước làm gân lá.
Đặc điểm hình thái
Bọ phấn rất nhỏ, con trưởng thành dài khoảng 1mm, có 4 cánh và được phủ lớp phấn sáp màu trắng, hoặc trắng hơi vàng. Trứng có màu trắng sau chuyển màu nâu. Ấu trùng có màu trắng hơi xanh hình oval, dài 0,3 – 0,6mm.
Đặc điểm sinh học và sinh thái
– Vòng đời: Trúng 5 – 9 ngày, ấu trùng 14 ngày, trưởng thành có thể sống đến 30 ngày.
– Trưởng thành bay kém nhưng phát tán rộng nhờ gió. Một con cái có thể đẻ 100 – 150 quả trứng, trứng được để ở mặt dưới lá từng trưng riêng lẻ hoặc từng nhóm, chúng lột xác 3 lần và hóa nhộng, giai đoạn ấu trùng kéo dài 2 – 4 tuần tùy thuộc vào nhiệt độ.
Bọ phấn non và bọ phấn trưởng thành thường tập trung dưới mặt lá cà chua, chúng hút dịch cây. Khi mật độ bọ phấn cao làm cây suy yếu, có thể bị héo, vàng lá, chết.
– Chất bài tiết của bọ phấn có đường tạo điều kiện cho nấm bồ hóng phát triển hại cây.
Bọ phần còn là côn trùng môi giới truyền virus gây bệnh xoắn.
Bọ phấn thường gây hại trong mùa khô, chúng phân tán trên phạm vi rộng nhờ gió.
– Bọ phấn có nhiều loài thiên địch như ong ký sinh Encarsia formos.
Biện pháp phòng trừ
– Biện pháp canh tác: Phủ rơm quanh cây đang mọc mầm, ở vườn ươm có thể dùng lưới côn trùng để bảo vệ cây con.
– Biện pháp cơ giới vật lý: Dùng bẫy dính màu vàng để thu hút con trưởng thành.
– Biện pháp hóa học: Hạn chế phun thuốc hóa học vì thuốc có thể giết chết các loài thiên địch có ích trên cuống và bọ phấn dễ bị kháng thuốc. Có thể dùng các loại thuốc như: Acjara, Pyrinex, Hopsan,…
Bọ trĩ
Triệu chứng
Bọ trĩ trưởng thành và non đều hút nhựa lá làm cho là có màu vàng đỏ. Khi mật độ thấp xuất hiện những chấm nhỏ
xếp theo hàng dọc trên lá, lá non hầu như bị quăn lại, không hồi phục được.
Đặc điểm hình thái
Trưởng thành nhỏ, dai 1 – 2mm có màu đen, râu đầu dài, chiếm 1/3 thân, 2 đuôi cánh hẹp, cánh trước ở phần giữa thắt lại. Trưởng thành đẻ trứng rải rác trong mô lá.
Trứng nhỏ mới đẻ màu trắng sữa, gần nở có màu vàng nhạt. Bọ trĩ non rất giống thành trùng nhưng không cánh màu vàng nhạt.
Đặc điểm sinh học và sinh thái
– Vòng đời trứng: 3 -4 ngày, ấu trùng 10 – 14 ngày, trưởng thành có thể sống đến 3 tuần.
– Bọ trĩ hoạt động cả ban ngày và ban đêm, ban ngày chúng hoạt động tương đối nhanh nhẹn, khi bị khua động chúng lẩn tránh sang lá khác hoặc giả chết rơi xuống đất. Chúng ẩn nấp trong lá nõn hoặc các chót lá quăn do không ưa ánh sáng trực xạ. Khi trời râm mát chúng bò ra ngoài.
– Tỷ lệ đực cái chênh lệch nhau rất lớn: 95% là con cái và 5% là con đực, những con đực không có vai trò sinh sản gì trong loài. Bọ trĩ sinh sản đơn tính là chủ yếu.
Biện pháp phòng trừ
– Biện pháp canh tác: Giữ mực nước ổn định, bón phân cân đối. Sau khi bọ trĩ phá hoại, bón thêm ure giúp cây hồi phục nhanh.
– Khi một số bọ trĩ cao cần điều tra số lượng thiên địch trước khi quyết định xử lý thuốc.
– Khi bọ trĩ phá hại nặng có thể sử dụng các loại thuốc gốc Imidacloprid (Confidor, Gaucho,…), Fipronil (Regent…) để phòng trừ.
